"Zielone kołnierzyki" potrzebne od zaraz

- Mimo wyzwań zielona transformacja jest niezbędna, aby jednak była skuteczna, musi być powszechna i oparta na długoterminowej strategii - pisze Aleksandra Stanek-Kowalczyk, partnerka EY Polska, ekspertka w dziedzinie odpowiedzialnego zarządzania i zrównoważonego biznesu.

• Zielona transformacja wymaga nowych kompetencji i szerokiego grona przygotowanych ekspertów.
• Firmy mają coraz mniej czasu na wdrożenie niezbędnych zmian.
• Zrównoważony rozwój to proces długoterminowy i w dodatku kosztowny.
• Kwestie związane z zieloną transformacją będą jednym z tematów XVI Europejskiego Kongresu Gospodarczego.

Trend "zazieleniania" widoczny jest w rzeczywistości biznesowej już od lat. W ostatnim czasie wyraźnie się zintensyfikował. Coraz więcej firm dostrzega potencjał w podkreślaniu ograniczania negatywnego wpływu na środowisko naturalne i klimat.

Poziom zazieleniania firm jest jednak bardzo różny. Od działań pozorowanych, mających wręcz charakter greenwashingu, po budowę zrównoważonych modeli biznesowych, opartych na założeniu, że możliwy jest rozwój zrównoważony, czyli uwzględniający zarówno czynniki ekonomiczne, jak też te środowiskowe oraz społeczne.

Transformacja biznesu i wdrażanie zielonych strategii są wyzwaniem - z kilku powodów

Pierwszym z nich jest czas wdrażania zmiany. Transformacja na rzecz zrównoważonego rozwoju jest procesem długoterminowym, nie tylko na poziomie gospodarki globalnej czy krajowej, ale też na poziomie poszczególnych organizacji. 

Zmiana źródeł energii na odnawialne, poprawa energochłonności procesów, optymalizacja transportu (zarówno pod względem długości tras, jak też środka transportu) oraz wiele innych działań to zmiany, które są długoterminowe.

Zielona transformacja wymaga ekspertów, czasu i pieniędzy - akcentuje Aleksandra Stanek-Kowalczyk. Fot. mat. pras. EY

W wielu przypadkach ze względu na konieczność zachowania ciągłości procesów zmiany muszą być wprowadzane etapami. W innych przypadkach wymagają inwestycji, które trwają kilka, a czasem nawet kilkanaście lat.

Tak długa perspektywa czasowa, przy jednocześnie dynamicznie zmieniającym się otoczeniu gospodarczym, a tym samym braku pewności co do długoterminowego sukcesu, zniechęca do transformacji.

Przy planowaniu transformacji trzeba pamiętać o wysokich kosztach tego procesu

Każda transformacja jest kosztowna, jednak ta na rzecz zrównoważonego rozwoju - wyjątkowo. Wymaga zmian w kluczowych sektorach: energetyce, przemyśle, transporcie.

Przekłada się to na konieczność poniesienia wysokich nakładów inwestycyjnych w ramach całej gospodarki i poszczególnych organizacji.

Przy jednoczesnej długiej perspektywie czasowej zwrotu kosztów z tych inwestycji obawa przed ich ponoszeniem wydaje się uzasadniona. Zwłaszcza w czasie, gdy horyzont biznesowy poszczególnych firm się skraca i budowanie strategii na dłużej niż kilka lat jest obarczone dużą niepewnością.

Zielona transformacja obejmuje wiele procesów, warto ustalić, które z nich są najważniejsze

Mimo że najczęściej pojawiającymi się w dyskursie publicznym "zielonymi" zagadnieniami są klimat oraz skutki jego zmian dla gospodarki i społeczeństwa, należy pamiętać o tym, że jest więcej obszarów, które wymagają działania ze strony biznesu i transformacji.

Dodatkowo są one ze sobą powiązane i - mówiąc o zielonej transformacji - nie można zapominać o gospodarce obiegu zamkniętego, zarządzaniu zasobami wodnymi, bioróżnorodności czy ograniczaniu zanieczyszczeń. 

Tym samym niezbędne jest poszukiwanie rozwiązań, które - wspierając jeden z obszarów środowiskowych - nie będą zarazem szkodziły pozostałym.

To z kolei wymaga nie tylko wspomnianych już środków finansowych oraz czasu na wdrażanie procesów i projektów transformacyjnych, ale też implementacji tych działań w sposób strategiczny, w ramach całej organizacji.

Jak każdy złożony i kompleksowy temat, także strategiczne zarządzanie zieloną transformacją wymaga nowych kompetencji. Na rynku coraz częściej pojawia się określenie "zielone kołnierzyki", a więc osoby, które będą posiadały wiedzę i doświadczenie pozwalające na przeprowadzanie organizacji przez zieloną transformację.

Na razie to grono jest niewielkie, a potrzeby firm w tym zakresie rosną. Jeśli zielona transformacja ma być powszechna, to "zielony kołnierzyk" powinien być w każdej firmie - a wykształcenie takich osób trwa.

Mimo wyzwań zielona transformacja jest niezbędna. Aby jednak była skuteczna, musi być powszechna, oparta na długoterminowych, strategicznych założeniach oraz kompleksowa.

Dodatkowo powinna się ona była rozpocząć już wczoraj. Dlatego też - niezależnie od tego, czy motywowane regulacjami czy wymaganiami rynku - zielone strategie powinny być podstawą biznesu - każdego.

Autorka: Aleksandra Stanek-Kowalczyk, partnerka EY Polska, ekspertka w dziedzinie odpowiedzialnego zarządzania i zrównoważonego biznesu.