Temat EEC. "Polityka klimatyczna to grupowa psychoterapia. Wszyscy musimy się zmienić"

Dekarbonizację w UE głównie napędza legislacyjny przymus, a nie zachęty. Wzrasta też presja rynku, pod wpływem której producenci domagają się zielonej energii.

• Dekarbonizacja to nie tylko energetyka, a przełożenie zapisów regulacyjnych na praktykę to złożony i trudny proces.
• Transformacja europejskiego przemysłu to wyjątkowo skomplikowane zdanie - szczególnie w aspekcie jego międzynarodowej konkurencyjności.
• O tym, jak zmniejszać ślad węglowy i jakie są skutki tych procesów, dyskutowano podczas sesji "Dekarbonizacja w praktyce", która odbyła się w ramach XVI Europejskiego Kongresu Gospodarczego.
• Problematyka przeciwdziałania zmianom klimatu, zrównoważonej gospodarki i jej zielonej transformacji będzie treścią konferencji PRECOP 29 (Katowice, 2-3 października), która będzie przygotowaniem do tegorocznego Szczytu Klimatycznego w Azerbejdżanie.

- Nie mogę nie zacząć od KPO (Krajowego Planu Odbudowy - red.), to olbrzymi worek pieniędzy. Trzeba wydać je mądrze i szybko - wskazywał Krzysztof Bolesta, sekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska, zaznaczając, że aż 47 proc. środków z KPO przeznaczone jest na "rzeczy zielone".

Uczestnicy debaty "Dekarbonizacja w praktyce", która odbyła się w ramach Europejskiego Kongresu Gospodarczego (fot. PTWP)

Krzysztof Bolesta w trakcie debaty "Dekarbonizacja w praktyce" zwrócił również uwagę na program "Czyste powietrze", który wspiera gospodarstwa domowe w transformacji energetycznej i stymuluje rynki, chociażby termomodernizacji czy pomp ciepła.

Dekarbonizacja to nie tylko energetyka. Wszyscy musimy się zmienić

Jak zaznaczył Krzysztof Bolesta, także w Polsce konsumenci, szczególnie młodzi ludzie, zaczynają zwracać uwagę na "zielony aspekt" - produktów, usług, procesów i zachowań.

- Dekarbonizacja to jednak nie tylko energetyka. Dekarbonizacja przemysłu będzie o wiele trudniejsza. Dla mnie polityka klimatyczna jest grupową psychoterapią. Wszyscy musimy zmienić styl życia, czyli między innymi naszą konsumpcję. To jest supertrudne, bowiem człowiek z natury nie lubi zmian - wskazywał Bolesta.

Zwrócił również uwagę na to, że w krajach Europy Zachodniej już widać, że wraz z zaoferowaniem zielonych usług zyskuje się przewagę konkurencyjną. W Polsce na razie mamy taksonomię, dzięki której firmy mogą łatwiej zdobyć finansowanie na zielone projekty. Ich klienci zaczynają zwracać uwagę na te kwestie, zwłaszcza młodsze pokolenia.

Stanisław Barański, dyrektor Biura Zrównoważonego Rozwoju i Transformacji Energetycznej Orlenu. fot. PTWP.

Stanisław Barański, dyrektor Biura Zrównoważonego Rozwoju i Transformacji Energetycznej Orlenu, wskazał, że dekarbonizację wymuszają obecnie zarówno regulacje, jak i rosnąca presja ze strony rynku, która staje się istotnym czynnikiem stymulującym zmiany.

Zaznaczył jednak, że fundamentalne pozostają regulacje.

- Filozofia transformacji w Unii Europejskiej jest bardziej zmuszająca niż "marchewkowa". Wcześniej sektor się zmieniał w związku z rozwojem technologii. Dzisiejsza transformacja przebiega głównie z powodu regulacji. Bez regulacji nie byłoby dekarbonizacji w Europie albo byłaby o wiele mniejsza. To regulacje zmuszają nas do transformacji energetycznej i ograniczania emisyjności - ocenił.

Odbiorcy domagają się produktów wytworzonych przy użyciu zielonej energii

Ireneusz Sawicki, prezes spółki Polenergia Sprzedaż, zwrócił uwagę na to, że obecnie po zieloną energię sięgają także mniejsi jej odbiorcy.

- I kiedy pytamy o motywy tej decyzji, to słyszymy, że ich odbiorcy domagają się produktów wytworzonych przy użyciu zielonej energii - podkreślił.

Ireneusz Sawicki, prezes spółki Polenergia Sprzedaż. Fot. PTWP

Agata Kruszec, sustainability lead w McDonald’s Polska, wskazała, że dekarbonizację należy postrzegać szeroko. To nie tylko kwestia kosztów i legislacji. Inspiracją jest bowiem również stabilność dostaw.

Agata Kruszec, sustainability lead w McDonald’s Polska. Fot. PTWP

- Angażujemy się w partnerstwa z naszymi dostawcami, aby wspierać gospodarstwa rolne - zaznaczyła Agata Kruszec. - W ramach systemu McDonald’s budujemy relacje długofalowe. Są dostawcy, którzy rozwijają się z nami w Polsce od trzydziestu lat - podkreśliła.

Firmy dążą do zeroemisyjności. Czasem dobrowolnie, czasem pod przymusem

Dorota Dębińska-Pokorska, partnerka, liderka zespołu Energy & Renewables w PwC Polska, zwróciła uwagę na fakt, że owa „zieloność” jest już obecna na polskim gruncie. Wskazała, że są firmy, które wprowadzają zmiany dobrowolnie, ale też takie, które robią to, bo muszą, bowiem wymagają tego ich klienci. I są również firmy, które zwlekają z wprowadzaniem zmian.

Dorota Dębińska-Pokorska, partnerka, liderka zespołu Energy & Renewables w PwC Polska. Fot. PTWP

- Jest też grupa firm, które chcą dążyć do net-zero (funkcjonowania neutralnego wobec klimatu - przyp. red.), jednak pojawia się tu kwestia bariery technologicznej - zaznaczała Dorota Dębińska-Pokorska.

Przykładem Holcim (dawniej Lafarge) w Polsce. Holcim w Polsce konsekwentnie realizuje strategię zrównoważonego rozwoju do 2030 roku, której nadrzędnym celem jest dekarbonizacja produkcji poprzez redukcję emisji CO2, dbałość o środowisko oraz dostarczanie innowacyjnych i zrównoważonych materiałów budowlanych.

Maciej Sypek, prezes zarządu Holcim Polska. Fot. PTWP

- Używamy coraz więcej energii ze źródeł odnawialnych - wskazywał Maciej Sypek, prezes zarządu Holcim Polska. - Dochodzimy do momentu, w którym już wiele więcej zrobić się nie da. Jedyną metodą byłaby technologia CCS (wychwytywanie i składowanie dwutlenku węgla - Capture and Storage - przyp. red.) - zaznaczył.

I wyjaśnił, że w należącej do Holcim Cementowni Kujawy powstanie infrastruktura do wyłapywania dwutlenku węgla z gazów wylotowych pieca do wypału klinkieru, głównego składnika do produkcji cementu. Wychwyci ona 100 proc. emisji CO2 powstałych z produkcji klinkieru. Dzięki temu Cementownia Kujawy będzie mogła także produkować cement o bardzo niskiej emisji.

- Chcemy być pionierami - przyznał Maciej Sypek. - Dziś rynek jeszcze nie pyta o zielony cement - wskazał, jednocześnie zaznaczając, że rynek dynamicznie się zmienia.

Zastosowanie wychwytywania na skalę przemysłową pozwoli na replikację tej technologii w innych cementowniach oraz branżach w Europie. Dalszym etapem jest stworzenie pełnego łańcucha wychwytywania i magazynowania dwutlenku węgla.

Holcim od wielu lat prowadzi szereg inwestycji w unowocześnienie produkcji materiałów budowlanych tak, by wpływać na ograniczenie emisji CO2. Te wszystkie działania w połączeniu z wychwytywaniem CO2 przełożą się na znaczące obniżenie śladu węglowego w betonie i całym sektorze budowlanym, co powoli tworzyć budynki i inne obiekty infrastrukturalne rzeczywiście zielone - tj. pozbawione tzw. wbudowanego śladu węglowego.

Wojciech Świątek, dyrektor ds. zrównoważonego rozwoju na obszar Europy Środkowo-Wschodniej w Schneider Electric. Fot. PTWP

Wojciech Świątek, dyrektor ds. zrównoważonego rozwoju na obszar Europy Środkowo-Wschodniej w Schneider Electric, wskazał, że firma do 2050 roku ma ambicję być net-zero, a możliwe, że stanie się to nawet wcześniej.

Zaznaczył również, że firma Schneider Electric nie tylko sama przechodzi transformację, stając się firmą bardziej zrównoważoną, ale posiada także dedykowaną cyfrową ofertę do zarządzania energią elektryczną prowadzącą do dekarbonizacji, elektryfikacji i optymalizacji zużycia.

Wojciech Świątek wskazał, że firma Schneider Electric Industries Polska w Bukownie koło Olkusza ma przejść na zasilanie pompami ciepła, natomiast w przypadku zakładu w Szczecinku firma angażuje się w instalacje OZE.

- Od lat mówimy o środowisku i dekarbonizacji, jest to w naszym DNA - podkreślał Wojciech Świątek.

Jan Pic, prezes zarządu, dyrektor generalny Veolia Energia Poznań. Fot. PTWP

Jan Pic, prezes zarządu, dyrektor generalny Veolia Energia Poznań, zaznaczył, że należy dbać o środowisko oraz klientów.

- Dostarczamy energię elektryczną i ciepło - mówił Jan Pic. - Także dla przemysłu. Przemysł uświadomił sobie, że jest oczekiwanie zielonej energii. Jako Veolia w Poznaniu mamy duże tradycje dekarbonizacyjne związane z efektywnością. Zastępujemy węgiel gazem. Mamy też plan na to, aby wykorzystywać ciepło odpadowe. Przy współpracy z miastem Poznań chcemy wykorzystywać ciepło ze ścieków - wskazywał.

Odzyskując ciepło ze ścieków, poprzez pompę ciepła, zwiększa się ponad 2,5 razy ilość uzyskiwanej energii cieplnej w stosunku do zużytej energii elektrycznej. Zyskuje się zatem dodatkowe źródło OZE w systemie ciepłowniczym oparte na lokalnych zasobach.

Jan Pic podkreślił, że Veolia Energia Poznań od lat konsekwentnie inwestuje w rozwiązania podnoszące efektywność wytwarzania i przesyłu ciepła. Wśród przykładów zrealizowanych inwestycji należy wymienić uruchomienie akumulatora ciepła czy rozwój technologii odzysku ciepła z procesów produkcyjnych oraz spalania odpadów.

W ramach realizowanej strategii dekarbonizacji na przełomie 2024 i 2025 roku planowane jest uruchomienie nowoczesnych bloków gazowych. We współpracy z miastem Poznań i firmą Aquanet przygotowywana jest budowa instalacji pozwalającej na odzysk ciepła z oczyszczalni ścieków.